Ακριβώς όπως τα βασίλεια των ανθρώπων αλλάζουν χέρια και αναδύονται νέοι βασιλιάδες, το βασίλειο των πολύτιμων λίθων είχε αρκετούς εκπροσώπους πολύτιμων λίθων που κυριαρχούσαν στην αγορά όλα αυτά τα χρόνια. Ωστόσο, υπήρχε ένας πολύτιμος λίθος που δεν έχασε ποτέ και πουθενά τη δύναμή του, το διαμάντι. Τα διαμάντια, ένα μοναδικό είδος πολύτιμων λίθων, μελετώνται, εκτιμώνται, βαθμολογούνται, διατίθενται στο εμπόριο και λατρεύονται ξεχωριστά, ενώ η “ομάδα” των έγχρωμων λίθων περιλαμβάνει εκατοντάδες πολύτιμους λίθους, καθένας από τους οποίους έχει τα δικά του μοναδικά χαρακτηριστικά, αλλά εξακολουθούν να συγκεντρώνονται μαζί.
Τα διαμάντια αποτελούν θησαυρό για τους ανθρώπους εδώ και χιλιετίες. Ο κόσμος τους απέδιδε μαγικές δυνάμεις και για μεγάλο χρονικό διάστημα μόνο οι βασιλείς μπορούσαν να κατέχουν ένα. Υπήρχαν και άλλες περίοδοι όπου διαφορετικά χρώματα διαμαντιών αντιστοιχούσαν σε διαφορετικές κοινωνικές τάξεις- για παράδειγμα, τα άχρωμα ήταν για τις άρχουσες κοινωνικές τάξεις, τα καφέ για τους ιερείς κ.λ.π. Τα διαμάντια ανακαλύφθηκαν για πρώτη φορά στην Ινδία κατά τη διάρκεια του 4ου αιώνα π.Χ, Αργότερα, και ακριβώς όταν η Ινδική παραγωγή άρχισε να μειώνεται, ανακαλύφθηκαν διαμάντια στη Βραζιλία, τα οποία κυριάρχησαν στην αγορά για περισσότερα από 150 χρόνια. Ωστόσο, είναι οι ανακαλύψεις διαμαντιών στην αφρικανική ήπειρο, γύρω στο 1866, που έδωσαν το έναυσμα για τη σύγχρονη αγορά διαμαντιών. Σήμερα, η Αφρική εξακολουθεί να αποτελεί σημαντική πηγή διαμαντιών, μαζί με την Αυστραλία, τον Καναδά και τη Ρωσία.
Το όνομα διαμάντι έχει τις ρίζες του στην ελληνική γλώσσα και προέρχεται από τη λέξη αδάμαστος, (αδάμαστος – αδάμας – διαμάντι) που σημαίνει ακατάκτητος, ακατανίκητος. Και δεν είναι τυχαίο ότι ένα τόσο σημαντικό όνομα δόθηκε στον συγκεκριμένο πολύτιμο λίθο. Οι άνθρωποι είχαν επανειλημμένα προσπαθήσει να “επιβληθούν” στα διαμάντια για πολλά χρόνια με ελάχιστη ή καθόλου επιτυχία. Στην πραγματικότητα, ενώ προσπαθούσαν να διαμορφώσουν τα ακατέργαστα διαμάντια σε νέες μορφές, οι κρύσταλλοι αντιστέκονταν και συχνά κατέστρεφαν τα πρωτόγονα όργανα κοπής. Εν μέρει εξαιτίας αυτής της πρωτοφανούς ανθεκτικότητας, αποδόθηκαν μαγικές δυνάμεις στους διαμαντένιους κρυστάλλους και πολλοί άνθρωποι τους θεωρούσαν θεόσταλτους, οπότε οι άνθρωποι δεν θα έπρεπε να τολμήσουν να προσπαθήσουν να αλλάξουν την όψη τους. Αυτό ίσχυε ιδιαίτερα για τους τέλεια διαμορφωμένους οκταεδρικούς κρυστάλλους, οι οποίοι -ακόμη και σήμερα- αποτελούν το πιο πολύτιμο σχήμα ακατέργαστου διαμαντιού.
Τα διαμάντια είναι μοναδικά και από την άποψη της χημικής τους σύνθεσης, καθώς είναι το μοναδικό ορυκτό πολύτιμο λίθο που αποτελείται κυρίως από ένα μόνο χημικό στοιχείο, τον Άνθρακα. Όλοι οι άλλοι πολύτιμοι λίθοι αποτελούνται από συνδυασμούς διαφόρων χημικών στοιχείων. Ήταν το 1796 όταν ο Smithson Tennant ανακοίνωσε τη μελέτη του σχετικά με την καύση του διαμαντιού στη Βρετανική Βασιλική Εταιρεία. Στην πραγματικότητα, επέμεινε ότι αφού η καύση ίσων ποσοτήτων διαμαντιού και γραφίτη οδηγεί στο ίδιο υποπροϊόν (αέριο διοξείδιο του άνθρακα), τα δύο θα πρέπει να έχουν την ίδια χημική σύνθεση. Αν και άλλοι επιστήμονες είχαν εκτελέσει παρόμοια πειράματα πριν από τον Tennant, κανείς δεν ήθελε να παραδεχτεί αυτό το γεγονός.
Τι είναι λοιπόν αυτό που κάνει τα διαμάντια τόσο διαφορετικά από τον άνθρακα που χρησιμοποιούμε καθημερινά με τη μορφή του γραφίτη (στην ακίδα του μολυβιού μας, ως λιπαντικό κ.λ.π.); Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα βρίσκεται βαθιά μέσα στον πλανήτη μας… Τα διαμάντια είναι άνθρακας που έχει υποστεί και επιβιώσει τεράστια πίεση. Σχηματίζονται στο εσωτερικό της Γης κάτω από συνθήκες ακραίας θερμότητας και πίεσης που αναγκάζουν τα άτομα άνθρακα να συνδεθούν πολύ σφιχτά και πολύ ισχυρά και τελικά να αναπτυχθούν σε αυτόν τον θαυμάσιο κρύσταλλο. Αυτές οι συνθήκες που ευνοούν το σχηματισμό διαμαντιών βρίσκονται κάτω από τα πιο αρχαία και σταθερά τμήματα του ηπειρωτικού φλοιού, σε βάθος περίπου 190 χιλιομέτρων από την επιφάνεια της γης, σε περίπου 1000oC και περίπου 50.000 φορές την πίεση της επιφάνειας. Και φυσικά, η συνεχής παροχή άνθρακα είναι απαραίτητη. Και τότε, αργά, πολύ αργά, το ένα άτομο άνθρακα μετά το άλλο, το θαύμα συμβαίνει… και περιμένει…
..Περιμένει μια βίαιη έκρηξη αερίων, τέφρας και στερεών πετρωμάτων που ενδεχομένως θα φέρει τους ήδη σχηματισμένους κρυστάλλους διαμαντιού πιο κοντά μας, μέχρι να ανακαλύψουμε το μέρος όπου κρύβονται και να τους εξορύξουμε. Όμως κανένας άνθρωπος που ζει ακόμα δεν έχει γίνει ποτέ μάρτυρας μιας τέτοιας έκρηξης, καθώς υπολογίζεται ότι η πιο πρόσφατη συνέβη πριν από περίπου 20 εκατομμύρια χρόνια.
Όταν σχηματίζονταν τα διαμάντια που χρησιμοποιούμε σήμερα, η Γη ήταν ένα πολύ διαφορετικό μέρος. Τότε ζούσαν σ’ αυτήν εξαφανισμένα πλάσματα και η φύση και οι ήπειροι είχαν μια διαφορετική όψη. Υπολογίζεται ότι το παλαιότερο διαμάντι που έχουμε βρει είναι ηλικίας άνω των 3 δισεκατομμυρίων ετών, δηλαδή πολύ παλαιότερο από τα πετρώματα που το φιλοξενούν.
Χρησιμοποιούμε τα διαμάντια για να επισφραγίσουμε τα πιο σημαντικά γεγονότα της ζωής μας, τα θεωρούμε σύμβολα των βαθύτερων και πιο ειλικρινών συναισθημάτων μας και τα διαφυλάττουμε ως κληρονομιά μας για τις επόμενες γενιές. Συνειδητοποιώντας το γεγονός ότι φοράμε ένα τόσο αρχαίο και μοναδικό αντικείμενο μπορεί να αλλάξει ο τρόπος που βλέπουμε τους πολύτιμους λίθους, τα κοσμήματα και τα διαμάντια. Δεν είναι μόνο αστραφτερά και ακριβά, αυτή είναι μόνο η νεότερη πτυχή τους, αυτή της ελεγχόμενης από τον άνθρωπο αγοράς, της τεχνολογίας και των δεξιοτήτων. Τα διαμάντια είναι προικισμένα με μια άγρια, αδάμαστη ομορφιά, και είναι σκληρά, αρχαία και δυνατά. Και καλό θα ήταν να συμπεριφερόμαστε σε αυτά και στη Γη που τα γεννάει με ευαισθησία και τον απαραίτητο σεβασμό.
Αυτό το άρθρο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο περιοδικό Jewellery Historian Magazine – τεύχος 6
